Wszyscy, każdy z nas doświadczył krytyki swojego życia. Każdy z nas doświadczył krytyki w pewnym momencie swojego życia. Każdy z nas chciałby być sprawiedliwie oceniany. Sprawiedliwość z kolei oznacza, że możemy usłyszeć słowa prawdy, wtedy jest to krytyka konstruktywna, bądź słowa niesłusznej nagany: w słowach krytyki destrukcyjnej.
Krytyka, to wielka siła. Należy jej używać rozważnie. Słowa krytyki konstruktywnej mobilizują nawet do pozytywnej walki o siebie. Słowa krytyki destrukcyjnej ranią i niszczą, odbierają radość , entuzjazm i energię,.
Mądra krytyka oświeca, głupia- rani ( cyt. K. Płuska)
Każde wypowiedziane przez kogoś słowo skierowane do nas, wywołuje u nas pewną reakcję. Może to być agresja, uległość , obojętność, albo asertywność. To jak podawane były krytyczne słowa od dzieciństwa ma wpływ na “odporność” bądź “podatność” reagowania na krytykę .
Jeśli reagujesz na krytykę agresywnie, to znaczy, że odbierasz te słowa jako atak na ciebie. Taki rodzaj reakcji może byc postrzegany jako dążenie do konfliktu i dalszej eskalacji agresji. To powoduje depresję i obniża w twoich oczach twoją wartosć jako osoby.
Jeśli reagujesz na krytykę biernie, będziesz starac się chować , uciekać, czuć zmieszanie i zranienie. , chcesz podświadomie uniknąć konfrontacji, a tymczasem zgadzasz się na krytykę, nie zwracając uwagi na to, czy jest ona uzasadniona, czy też nie. Wszystko po to , by się nie spierać.
gdy reagujesz na krytykę asertywnie, potrafisz dostrzec różnicę między krytyką pozytywną a negatywną, pojawia się postawa- jestem w porządku i Ty jesteś w porządku. To znaczy, nie uciekam, nikogo nie obwiniam, nie cierpię i przyjmuję krytykę jako fakt, który nie rani moich emocji.
Tylko, czy takie asertywne podejście jest możliwe do “wykonania”, kiedy sytuacja jest zdecydowanie konfliktowa, a nerwy obu stron są bardzo “napięte” Dlaczego często nie udaje się odpowiedzieć asertywnie.
Co na to wpływa? Nasze myśli.
Np.
– Skoro ktoś mnie krytykuje, to znaczy, że jestem niewiele warta/ głupia.
– Po tej krytyce na pewno mnie nie polubią
– Jestem do niczego, niczego nie robię dobrze.
– Nie mogę ich skrytykować , bo do reszty przestaną mnie lubić.
– Nie będą ich słuchać, to głupcy.
– Jeśli będę ciągle żartować, to nikt nie zauważy, że jestem głęboko zraniona.
To są myśli nieużyteczne.
Mam prawo wyrazić, że czyjeś zachowanie mnie zraniło, poruszyło, zasmuciło. Było mi przykro.
Skąd się w ogóle bierze taka krytyka. Człowiek, który ją wygłasza, bada pozory, to co jest stricte czubkiem góry lodowej , nie ma wiedzy, jakie są źródła danej sytuacji w życiu poszczególnych ludzi. Ludzie przechodzą zazwyczaj stają w obliczu jakiś doświadczeń, które ich formują , natomiast na zewnątrz wiekszość tych faktów jest niewidoczna.
Po drugie krytykujący nie ma wystarczających kompetencji, aby dostrzec walory jakiejś sprawy i kieruje się powierzchowną opinią.
Krytykujący ma ukryty motyw, kiedy wypowiada swoje słowa.
Krytyka może być również wynikiem innego widzenia danej sprawy przez rozmówcę . Należy uszanować inny punkt widzenia .
Jak się bronic, przed krytyką, zwłaszcza tą dokuczliwą? Jak sformułować odpowiedź na przykre słowa?
Można odpowiedzieć np. tak: ” To pańska Opinia” – uważam inaczej. Sprzeciw wobec niedorzecznych zarzutów można wyrazić tak:
– ” Jest mi to obojętne”/ ” Nie obchodzi mnie to”
Można się zapytać : ” Co ma pani na myśli?”/ ” Co pani przez to rozumie?/ “Dlaczego pan tak uważa?
– Tak sformułowane pytanie pozwala zachować naszą niezależność i zmusza rozmówcę do gry w otwarte karty.
Odpowiedzi możesz udzielać żartem- językiem cukierkowym, sarkastycznie- językiem jadowitym. Ale dobre efekty przynosi tez używanie języka dyplomatycznego. Najpierw odpowiada się stonowanym językiem, aby ostudzic emocje. Pozostaje się nadal niezależnym, a jednocześnie nie pozwala się rozmówcy nas niszczyć, zwracasz również mu uwagę na to, że chcesz wrócić na płaszczyznę rzeczowej rozmowy , oraz na to, że cudze nie ma w tobie przyzwolenia na to, aby obelgi wytrąciły cię z równowagi.
Jedna z odpowiedzi na krytykę to rozpraszanie. Technika ta zakłada zgodę z częścią tego, co nam jest zarzucane. Wtedy krytyka nieco traci na swej destrukcyjną siłę. Są trzy rodzaje zgody.:
– Zgoda częściowa -odnajdujemy jedną kwestię w zarzutach , z którą ewentualnie mozemy się zgodzić .
– Zgoda na istnienie możliwości, że tak jest, choć wydaje ci się jednocześnie, ze prawdopodobieństwo jest nieduże.
– Zgoda zasadnicza- uznajesz punkt widzenia rozmówcy, ale się z nim nie zgadzasz.
Pamiętaj! Nie odpowiadaj na ton krytyki , w jakim jest wypowiadana . Odpowiadaj na treść tej krytyki. Nie odpowiadaj też natychmiast, bo możesz potem tego żałować, a słowa już są wypowiedziane i nie można ich cofnąć.
Nie przyjmuj też krytyki od ludzi , którzy po prostu się nie znają, a już z góry są do ciebie negatywnie nastawieni.
Używaj komunikatów :Ja uważam, Ja myślę, Ja czuję. Czuję się źle. Niekomfortowo.
Jeżeli powyższe metody nie działają, a trafisz na osobę wyjątkowo agresywną, po prostu odetnij się, bo nie ma potrzeby wywoływania awantury.
Idealna krytyka to taka, która mówi nam, co należy zmienić, oraz wskazuje co jest dobrze wykonane. Stanowczo lepiej byłoby, gdyby wszelka krytyka była konstruktywna.
Nieprawdaż?
